Ga naar de inhoud

De afspraken in dit nieuwe akkoord zijn een aanvulling op de afspraken uit het Integraal Zorgakkoord dat in 2022 werd gesloten.

Aanvullend Zorg en Welzijnsakkoord (AZWA)Downloaden

Zie ook

De Algemene Vergadering van de Federatie Medisch Specialisten (FMS), waarin 32 wetenschappelijke verenigingen inclusief de NVvP zijn verenigd, heeft woensdag 3 september ingestemd met het Aanvullend Zorg- en Welzijnsakkoord (AZWA). De Ledenraad van de NVvP liet afgelopen maandag weten unaniem akkoord te zijn met deelname aan het AZWA.

Het AZWA is een breed samenwerkingsakkoord tussen het ministerie van VWS, gemeenten, zorgaanbieders en andere partijen in het sociaal domein. Het doel ervan is om de zorg en ondersteuning in Nederland toekomstbestendig te maken. Het AZWA bouwt voort op bestaande afspraken in o.a. het Integraal Zorgakkoord. Belangrijke uitgangspunten van het AZWA zijn: terugdringen van arbeidsmarkttekorten, meer samenwerking tussen zorg en sociaal domein, toegankelijke en passende zorg en het verkleinen van gezondheidsverschillen via ondersteuning en preventie in het sociaal domein.

Specifiek voor de ggz staan er in het AZWA de volgende afspraken:

De NVvP is sinds het najaar van 2024 met andere ggz-partijen (MIND, NIP en deNLggz) intensief in gesprek geweest over de ggz-paragrafen in het AZWA. Ook met de FMS, onze formele vertegenwoordiger aan de onderhandelingstafel, is nauw geschakeld. Het NVvP-bestuur heeft met de Ledenraad op verschillende momenten overleg gevoerd. Al deze overleggen hebben ertoe geleid dat we als vereniging aanzienlijke invloed hebben gehad op de uiteindelijke afspraken. Het bestuur is daar blij mee. We willen uiteraard daar waar het over de psychiatrie gaat of de psychiatrie raakt, dat afspraken met ons tot stand komen en uitgewerkt worden. Het bestuur vindt het belangrijk dat we betrokken zijn en blijven. De uitwerking en effectuering van de afspraken zal de komende jaren onze aandacht blijven vragen.

Tekening en publicatie van het AZWA staat gepland voor aanstaande maandag 8 september. 

Per dinsdag 15 juli is een nieuwe ZonMw subsidieronde geopend voor praktijkonderzoek naar de implementatie en opschaling van digitale en hybride zorg. Deze ronde richt zich op succesfactoren en knelpunten die de brede inzet van digitale zorg versnellen of juist vertragen.

Met deze subsidie kunnen consortia onderzoek doen naar zorg- en ondersteuningsprocessen die op de transformatie-agenda van Digizo.nu (opent in nieuw tabblad) staan. Naast onderzoek is er ook ruimte om direct een impuls te geven aan de daadwerkelijke opschaling van het onderzochte zorg- of welzijnsproces bij een zorgaanbieder.

Belangrijk voor psychiaters en ggz

Voor de ggz zijn met name de volgende thema’s relevant:

Subsidieproces en deadlines

Omdat er ruimte is voor een beperkt aantal aanvragen, vormen de workshops de basis voor gezamenlijke en goed voorbereide subsidievoorstellen.

Informatiebijeenkomsten

ZonMw organiseert twee online informatiebijeenkomsten waarin de regeling wordt toegelicht:

Aanmelden kan via de pagina van ZonMw.

Meer informatie

Consortium Waardebepaling

Deze subsidieronde maakt deel uit van het werk van het Consortium Waardebepaling – een samenwerkingsverband van kennis- en onderzoeksorganisaties, hogescholen, universiteiten en praktijkpartners. Het consortium werkt aan praktijkgericht onderzoek, uniforme methodieken en kennisdeling rond digitale en hybride zorg. Onderzoeksorganisaties die willen aansluiten, kunnen contact opnemen via consortiumwaardebepaling@vilans.nl.

Een dezer dagen stuurt het ministerie van VWS een brief over het Aanvullend Zorg- en Welzijnsakkoord (AZWA) naar de Tweede Kamer. De NVvP is blij dat het samenwerkingsakkoord eerder niet controversieel is verklaard. Er liggen nu belangrijke afspraken voor verbetering van de ggz, waar ook de vereniging aanzienlijke invloed op heeft gehad. Tegelijk is het voor de NVvP cruciaal dat zij betrokken blijft bij de uitwerking van de afspraken.

Over het AZWA

Het AZWA is een breed samenwerkingsakkoord tussen het ministerie van VWS, gemeenten, zorgaanbieders en andere partijen in het sociaal domein. Het doel van het AZWA is om de zorg en ondersteuning in Nederland toekomstbestendig te maken. Het AZWA bouwt voort op bestaande afspraken in het Integraal Zorgakkoord (IZA). Belangrijke uitgangspunten van het AZWA zijn: terugdringen van arbeidsmarkttekorten, meer samenwerking tussen zorg en sociaal domein, toegankelijke en passende zorg en het verkleinen van gezondheidsverschillen via ondersteuning en preventie in het sociaal domein.

Ondertekenaars
Het AZWA wordt ondertekend door partijen die ook het IZA hebben ondertekend, aangevuld met enkele nieuwe partijen (waaronder MIND). De Federatie Medisch Specialisten (FMS) heeft namens de 32 wetenschappelijke verenigingen, waaronder de NVvP, deelgenomen aan de besprekingen. Ook de Nederlandse ggz is een van de partijen.

Download het AZWA (opent in nieuw tabblad)

Ggz-afspraken in het AZWA

De NVvP is sinds het najaar van 2024 met andere ggz-partijen (MIND, NIP en deNLggz), waarmee we strategisch samenwerken, intensief in gesprek geweest over de ggz-paragrafen in het AZWA. Ook met de FMS, onze formele vertegenwoordiger aan de onderhandelingstafel, is nauw geschakeld. Het NVvP-bestuur heeft met de Ledenraad op verschillende momenten overleg gevoerd. Al deze overleggen hebben ertoe geleid dat we als vereniging aanzienlijke invloed hebben gehad op de uiteindelijke afspraken. Het bestuur is daar blij mee. We willen uiteraard daar waar het over de psychiatrie gaat of de psychiatrie raakt, dat afspraken met ons tot stand komen en uitgewerkt worden. Het bestuur vindt het belangrijk dat we betrokken zijn en blijven. De uitwerking en effectuering van de afspraken zal de komende jaren onze aandacht blijven vragen.

Specifiek voor de ggz staan er in het AZWA de volgende afspraken. We beperken ons hier tot de meest in het oog springende afspraken.

Waar staan we nu?

Het AZWA zal een dezer dagen met een begeleidende brief door de minister van VWS naar de Tweede Kamer worden gestuurd. Het ministerie van VWS geeft de ondertekenaars tot begin september de tijd om hun achterban te raadplegen m.b.t. accordering. Naar verwachting vindt de officiële ondertekening in de eerste volle week van september plaats.

Zoals eerder aangegeven zijn het NVvP-bestuur en de Ledenraad op een aantal momenten met elkaar in gesprek geweest over de ontwikkelingen. Het bestuur zal aan de Ledenraad begin september ook nog om een formele reactie vragen ter voorbereiding op de NVvP-inbreng in de Algemene Vergadering van de FMS op 3 september aanstaande. Want in die vergadering zal uiteindelijk worden bepaald of de medisch specialisten, waaronder de psychiatrie, instemming verlenen aan de deelname aan dit Aanvullend Zorg- en Welzijnsakkoord.

Gesprek tussen leden en bestuur over de gemaakte afspraken

Na ondertekening gaat het bestuur graag in gesprek met leden om van gedachten te wisselen over de implicaties van de afspraken voor de psychiatrie. De data zullen nog bekend worden gemaakt. Houd de weekupdate in de gaten!

Voor het aankomend Commissiedebat Zorgverzekeringsstelsel vragen de Nederlandse ggz en de NVvP aandacht voor urgente knelpunten die politieke sturing vereisen.

De ggz wil bijdragen aan een sterker zorgstelsel, maar kan dat alleen als systeem en financiering in lijn worden gebracht met maatschappelijke noden. Onze oproep aan het Parlement:

  1. Steun de realisatie van het Aanvullend Zorg- en Welzijnsakkoord (AZWA)
    Help mee om de afspraken uit het (concept) AZWA waar te maken. Deze houden de ggz toegankelijk en zorgen dat meer mensen geholpen kunnen worden, onder andere via betere samenwerking, doorverwijzing en digitale zorg.

  2. Beperk marktwerking in de ggz
    Steun het besluit van demissionair staatssecretaris Karremans om marktwerking in HIC en IHT te beperken en breid deze lijn uit naar andere essentiële ggz. Zorg voor meer stabiliteit en samenwerking, ook over zorgdomeinen heen.

  3. Veranker topklinische ggz structureel
    Zorg voor erkenning en structurele financiering van TOPGGz voor patiënten met complexe psychische problemen. Deze zorg is cruciaal voor herstel, wachtlijstverkorting en efficiënte inzet van mensen en middelen.
Naar de brief met inbreng

Gezien de politieke ontwikkelingen zijn cliënten- en naastenkoepel MIND, het Nederlands Instituut van Psychologen (NIP) en de Nederlandse ggz samen met de NVvP zeer bezorgd over het dreigend stilvallen van het Aanvullend Zorg- en Welzijnsakkoord (AZWA).

Er is hard gewerkt om goede afspraken te maken om mensen met complexe mentale problemen eerder te helpen. Voor de ggz is dit cruciaal om wachttijden te verminderen en de zorg beter te organiseren.

Wij vinden het pijnlijk dat dit akkoord nu stil dreigt te vallen, terwijl de druk op de geestelijke gezondheidszorg steeds groter wordt. Daarom blijven wij, samen met zorgaanbieders, verzekeraars en gemeenten, werken aan verbeteringen voor onze sector die ook zonder het AZWA mogelijk zijn. Tegelijkertijd is het nodig dat we met elkaar goede afspraken maken. We roepen het demissionaire kabinet daarom op de gesprekken rondom het AZWA door te zetten en tot een akkoord te komen en niet te wachten tot een nieuw kabinet.

Mensen met mentale problemen wachten namelijk niet op de politiek, zij hebben nú zorg nodig!

De ggz-coalitie staat voor een unieke samenwerking tussen patiënten, naasten, psychologen, instellingen én psychiaters voor hervormingen in de ggz en een mentaal gezonder Nederland in 2035. Lees meer

Op 24 april hebben alle partijen (waaronder de NVvP) tijdens het bestuurlijk overleg (BO) cruciale ggz besloten extra stappen te zetten om de beschikbaarheid van High & Intensive Care (HIC) en Intensive Home Treatment (IHT) voor mensen met een hoog complexe zorgvraag te waarborgen. Dit besluit (opent in nieuw tabblad) volgt op eerdere plannen om de marktwerking voor deze vormen van cruciale ggz verder te beperken.

Voor mensen met een hoog complexe zorgvraag moet voldoende, passend zorgaanbod zijn: cruciale ggz. De
afgelopen jaren hebben we gezien dat zorgaanbieders cruciaal ggz-aanbod hebben moeten sluiten. Dat heeft vanwege de hoge complexiteit en het lage volume onmiddellijk grote gevolgen voor patiënten voor wie er al weinig passend aanbod is. Daarom heeft het (BO) ingestemd met het verkennen van de uitbreiding van de budgetbekostiging naar een nog verdere beperking van de marktwerking.

De invoering van budgetbekostiging is een grote stap die nader onderzoek vergt en niet van vandaag op morgen gerealiseerd kan worden. Staatssecretaris Vincent Karremans schrijft in zijn brief aan de Kamer dat hij de NZa zal verzoeken een advies uit te brengen naar aanleiding van het besluit. Daarna wordt de Kamer uitgebreider geïnformeerd over de vervolgstappen.

Download de Kamerbrief (opent in nieuw tabblad)

“Als NVvP zijn wij blij dat de overheid zich uitspreekt tegen de marktwerking voor deze cruciale ggz, zodat het minder risicovol wordt voor instellingen en aantrekkelijker voor professionals om zich in te zetten voor deze groep. Dat is hard nodig, omdat het steeds moeilijker is om deze cruciale zorg overeind te houden.”

Niels Mulder
Voorzitter NVvP

Deze ochtend gingen het ‘ggz-kwartet’ – Simone Melis namens MIND, Rudolf Ponds van het Nederlands Instituut van Psychologen (NIP), Jeroen Pepers en Ruth Peetoom vanuit de Nederlandse ggz en Niels Mulder en Maarten Oosterkamp namens de NVvP op missie naar de Tweede Kamer der Staten-Generaal.

We spraken met Kamerleden en beleidsondersteuners over het belang van Netwerkzorg om de ggz in de toekomst toegankelijk te houden voor mensen die psychische of mentale zorg en ondersteuning nodig hebben. De belangrijkste knelpunten en oplossingen zijn vastgelegd in een brief, die vanochtend werd overhandigd aan de Kamerleden Jacqueline van den Hil, Jochem Vrugt, Pieter van Andel, Rebekka Zuijderduijn-van Munster, Yorinde Vijverberg, Nele Smeets, Mayte Garcia Faria Delgado en Patrick Crijns. De brief is ook verstuurd naar de Vaste Kamercommissie voor VWS.

Download de brief

Wat is er nodig om Nederland mentaal gezonder te krijgen in 2035?

‘Het Verkennend Gesprek’

Anneloes Van den Broek en Margot Metz PhD vanuit GGz Breburg deelden ervaringen en aandachtspunten over Netwerkzorg vanuit de praktijk. Een mooi en succesvol voorbeeld is ‘Het Verkennend Gesprek’. Een open gesprek tussen de persoon die hulp nodig heeft, de naasten (familie/vrienden), professionals uit de ggz, het sociaal domein en ervaringsdeskundigen. De gesprekspartners verkennen oplossingsrichtingen en maken afspraken over de uitvoering ervan. Het perspectief van persoon (en naasten, van de professionals en ervaringsdeskundigheid zijn daarbij van gelijke waarde. Doel is om mensen op die manier sneller op de juiste plek te helpen.

Met het oog op het commissiedebat GGZ en suïcidepreventie op 15 april vraagt de NVvP in een tweede brief aan VWS specifiek aandacht voor het belang van bemoeizorg.

Ruim 100.000 mensen wachtten in oktober 2024 op geestelijke gezondheidszorg (ggz). Dat blijkt uit nieuwe cijfers van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). Het grootste deel van hen, ruim 60.000 mensen, wachten langer dan de maximale wachttijd van 14 weken. Cliënten, naasten, psychologen, psychiaters en medewerkers van ggz-instellingen zijn meer dan ongerust.

Voorzitter Wilma van der Scheer (MIND): “Het is onacceptabel dat zoveel mensen te lang moeten wachten op noodzakelijke hulp. Van wachten wordt niemand beter, dus het is echt noodzakelijk dat we deze wachttijden snel met elkaar verkorten.”

Meer mensen wachten te lang

Uit de nieuwe NZa-cijfers blijkt dat in 2024 meer mensen langer wachten dan de maximaal toegestane wachttijd. In oktober van dat jaar waren dat er 62.598, terwijl het in december 2023 al om 55.390 mensen ging. Een groot deel van hen heeft last van ernstige klachten zoals angst, trauma’s, een neurobiologische stoornis als autisme of ADHD of een depressie. “Dat is een zorgelijke trend waar we regelmatig over aan de bel trekken. Onze medewerkers doen er ondertussen alles aan om mensen op tijd te helpen”, zegt voorzitter Ruth Peetoom namens de Nederlandse ggz. “Jaarlijks worden sinds 2023 ruim 45.000 méér mensen geholpen in de ggz dan het jaar ervoor. En toch groeit het aantal mensen dat wacht op hulp nog steeds. Dat geeft opnieuw aan dat er meer nodig is. Dat betekent investeren in de mentale gezondheid en welzijn om überhaupt de toenemende vraag aan zorg en ondersteuning te helpen verlagen met betere financiering, meer mensen en minder regels.”

Meer personeel en grootste aantal vacatures in de ggz

Cliënten- en naastenkoepel MIND, de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVvP), het Nederlands Instituut van Psychologen (NIP) en de Nederlandse ggz hebben samen plannen gemaakt. Hun doel is om de ggz de komende 10 jaar te verbeteren. Daar worden ook andere betrokken partijen nog bij aangehaakt. “We zetten daarbij in op flexibele zorg, preventie en vroegtijdige ondersteuning. Daarmee willen we wachttijden verkorten en beter aansluiten bij wat iemand nodig heeft”, zegt NIP-voorzitter Rudolf Ponds. “Ook investeren in het behouden en opleiden van ggz-professionals is belangrijk om de toenemende vraag de komende jaren aan te kunnen. Staatssecretaris Karremans deelt dat we meer personeel dan ooit hebben in de ggz. Maar ook hadden we eerder niet zoveel openstaande vacatures (opent in nieuw tabblad) en zulke lange wachttijden.”

Betere inschatting en verwijzing passend aanbod

Ook in samenwerking met andere partijen wordt hard gewerkt aan het verbeteren van toegankelijkheid. Bijvoorbeeld met afspraken die zijn gemaakt in het Integraal Zorgakkoord (IZA). Daar is onder meer een financiering uit gekomen voor een verkennend gesprek tussen iemand die mentale klachten heeft, diens naasten, de huisarts, een ervaringsdeskundige, de ggz en een welzijnswerker. Op steeds meer plekken in Nederland gebeurt dit inmiddels. “Daarnaast moet het in alle geledingen, van sociaal domein tot gespecialiseerde ggz, veel gemakkelijker worden om expertise in te roepen van een andere professional”, zegt voorzitter Niels Mulder namens de NVvP. “Dan kunnen we voorkomen dat mensen onnodig of te snel doorstromen naar zwaardere vormen van zorg. Experts uit de ggz kunnen regionaal meekijken met het sociaal domein en de huisarts en meedenken over de best passende hulp. Samen kunnen we er dan eerder en beter zijn voor de mensen met de zwaarste problemen die ons hard nodig hebben.”

In een brief aan Vincent Karremans, staatssecretaris Jeugd, Preventie en Sport, reageert de NVvP op de begroting van het Ministerie van VWS voor 2025 en vraagt voorzitter Niels Mulder aandacht voor een aantal urgente vraagstukken binnen de ggz en de gespecialiseerde jeugdhulp. “Daarnaast verzoeken wij de staatssecretaris om een kennismaking vanuit de praktijk kan worden toegelicht welke knelpunten de psychiaters ervaren en hoe wij gezamenlijk de ggz kunnen verbeteren.

NVvP-reactie op VWS-begroting 2025Download de brief