Afbouwen antidepressiva
Als psychiater of aios psychiatrie krijg je in de praktijk regelmatig te maken met patiënten die met antidepressiva willen minderen of stoppen. Het is daarom belangrijk om toegang te hebben tot relevante handvatten en richtlijnen om maatwerk te kunnen leveren, en om zicht te houden op het bredere debat dat hierover wordt gevoerd.
Zorgvuldig afbouwen
Tegenwoordig is er steeds meer aandacht voor het zorgvuldig afbouwen van psychofarmaca. Dit geldt in het bijzonder voor antidepressiva. Als behandelaar begeleid je patiënten die willen afbouwen vanwege onvoldoende effect, bijwerkingen, een kinderwens of de wens voor een niet-medicamenteuze behandeling.
De aandacht voor zorgvuldig afbouwen is toegenomen, onder andere vanwege het risico op terugval in klachten, maar ook vanwege de onttrekkingsverschijnselen die bij sommige patiënten kunnen optreden. Het onderscheid tussen onttrekking en terugval in klachten is niet altijd eenvoudig te maken.
Het tijdig signaleren van onttrekkings- en terugvalverschijnselen en kennis van evidence-based afbouwstrategieën zijn essentieel voor een veilige afbouw. In de praktijk kun je echter tegen verschillende dilemma’s aanlopen. Denk aan de beperkte voorspelbaarheid van onttrekkingsklachten, de verschillen van inzicht betreffende interpretatie en praktische toepassing van wetenschappelijke bevindingen over afbouwen en de verschillen in vergoeding van hulpmiddelen door zorgverzekeraars. Deze factoren maken het extra belangrijk om goed geïnformeerd te zijn en sámen met de patiënt tot een passende aanpak te kome
Samenwerken
Een zorgvuldig opgesteld afbouwplan helpt om negatieve afbouweffecten te beperken en bevordert de samenwerking tussen jou, de patiënt en andere zorgverleners zoals de huisarts en apotheker. Bovendien sluit het afbouwen van medicatie aan bij de maatschappelijke wens voor persoonsgerichte, passende en duurzame zorg en draagt het bij aan doelmatigheid binnen de ggz. Ook binnen de IZA-afspraken (opent in nieuw tabblad) over samen beslissen en het terugdringen van onnodig medicijngebruik speelt dit onderwerp een belangrijke rol.
Multidisciplinaire aanbevelingen
De NVvP heeft samen met de beroepsverenigingen van huisartsen (NHG), apothekers (KNMP) en met patiëntenkoepel MIND, de volgende afbouwaanbevelingen voor professionals opgesteld:
Patiënteninformatie
Naast deze documenten voor professionals is er ook informatie voor patiënten ontwikkeld over het stoppen met antidepressiva. Het dossier ‘Depressie en medicatieafbouw’ (opent in nieuw tabblad) is samengesteld door de Depressie Vereniging in samenwerking met diverse onderzoekers en psychiaters. De informatie in dit dossier is gebaseerd op de bovenstaande multidisciplinaire documenten en kwam tot stand met steun van het Ministerie van VWS. Ook op de website van Thuisarts.nl (opent in nieuw tabblad) is informatie over afbouwen voor patiënten te vinden.
Objectieve informatie over ‘de zin en onzin van antidepressiva’ vind je op KenMed (opent in nieuw tabblad).
Wat doet de NVvP voor psychiaters rond het afbouwen van antidepressiva?
De Commissie Medicatiebeleid (opent in nieuw tabblad) van de NVvP ontwikkelt en stimuleert beleid rondom medicatie(afbouw) en adviseert het NVvP-bestuur over belangrijke kwesties in dit veld. De commissie:
- is, samen met KNMP (opent in nieuw tabblad), NHG (opent in nieuw tabblad) en MIND (opent in nieuw tabblad), opsteller van twee multidisciplinaire documenten met aanbevelingen over het afbouwen van antidepressiva (zie hierboven en in de Kennisbank (opent in nieuw tabblad))
- informeert psychiaters over relevante ontwikkelingen rond het afbouwen van antidepressiva
- brengt pers/media met vragen over afbouwen van antidepressiva in contact met deskundige woordvoerders
- wordt betrokken bij (mono- en multidisciplinaire) richtlijntrajecten over het afbouwen van psychofarmaca
Contact
Met vragen over het afbouwen van antidepressiva kun je terecht bij NVvP-beleidsadviseur Brigitte Suiker, via b.suiker@psychiatrie.nl.
Uitgelicht
Kennisbank
Multidisciplinair document afbouwen overige antidepressiva (anders dan SSRI’s en SNRI’s)
Handreiking
In de praktijk is er vanuit artsen, patiënten en apothekers behoefte aan concrete handvatten voor het afbouwen van antidepressiva. Dit…
Multidisciplinair document afbouwen SSRI’s en SNRI’s
Handreiking
In de praktijk is er vanuit artsen, patiënten en apothekers behoefte aan concrete handvatten voor het afbouwen van antidepressiva. Dit…
Actueel
Het laatste nieuws
Rechter begrenst uitingen over TEMPO-onderzoek
In de media
De voorzieningenrechter heeft bepaald (opent in nieuw tabblad) dat de Vereniging Afbouwmedicatie en de Regenboog Apotheek niet langer mogen stellen…